با مدلهای اعتبارسنجی جدید منطبق شویم

با توجه به افزایش استارتاپها و نئوبانکها در جامعه امروز، لزوم رعایت نکات مربوط به تقویت رتبه اعتباری اهمیت بسزایی یافته است که ضرورت دارد تا اشخاص حقیقی و حقوقی بیش از پیش مراقب رفتارهای موثر در کاهش یا افزایش این رتبه باشند.

شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد که قصد دریافت تسهیلات یا خدماتی از بانک یا استارتاپ یا نئوبانکها داشته اید و یا اینکه قصد خرید کالایی را از فروشگاه داشته اید ولی به جهت رتبه اعتباری پایین موفق نشدید خرید خود را انجام بدهید یا خرید شما متناسب با رتبه اعتباری شما تعدیل گردید.

امروزه با گسترش فعالیت های غیرحضوری و همچنین به جهت تسهیل در انجام خریدهای اینترنتی و دریافت خدمات یا اعتبار، سازمانها و شرکت های ارائه دهنده خدمات یا فروشنده ها روی به استفاده از خدمات اعتبارسنجی جهت رتبه بندی و اعتباردهی به مشتریان خود شده اند و در آینده نیز به شمار این شرکتها و سازمانها افزوده می شود به جهت اینکه در دنیای امروز راهی به جز این وجود ندارد.

با گسترش نئوبانکها و یا بانکداری دیجیتال، پرداخت تسهیلات بانکی غیرحضوری مستقیما مبتنی بر رتبه اعتباری مشتریان می باشد که این رتبه از شرکت های اعتبارسنجی و رتبه بندی موجود در کشور اخذ و در صورتی که رتبه اعتباری مشتری پایین باشد، موفق به دریافت خدمات غیرحضوری به ویژه تسهیلات نخواهد شد و یا می بایست به صورت حضوری و با ارائه ضمانت های بیشتر به شعب بانکی اقدام به دریافت تسهیلات نماید.

لذا ضروری است جامعه از نحوه اعتبارسنجی شرکت های اعتبارسنجی و رتبه بندی آگاهی داشته و رفتار خود را متناسب با نحوه اعتبارسنجی آنها اصلاح نمایند.

در گذشته شاخص های موثر در اعتبارسنجی مشتریان صرفا تسهیلات بانکی دریافتی قبلی از سیستم بانکی بوده و هر مشتری که در بازپرداخت تسهیلات قبلی خود از سیستم بانکی رفتار خوبی را از خود نشان داده و اقساط خود را به موقع پرداخت نموده، حائز رتبه بالاتری نزد شرکت های اعتبارسنجی بوده و می توانسته از خدمات بانکی با شرایط سهل تری استفاده نماید.

اما اخیرا با تغییراتی که در مدلهای اعتبارسنجی صورت گرفته و همچنین ورود مباحث هوش مصنوعی و یادگیری ماشین به این عرصه و درگیرشدن شاخص های جدید، اشخاص حقیقی و حقوقی می بایست در کلیه شاخص های مدنظر شرکت های اعتبارسنجی رفتار صحیح و خوبی از خود نشان دهند تا بتوانند رتبه یا امتیاز بالایی را از ارزیابی این مدلها دریافت نمایند.

شاخص‌ها در مدل جدید فقط تسهیلات بانکی نیست، بلکه تعهدات ارزی، چک، ضمانت‌نامه، سند قضایی، بیمه، صدک درآمدی را شامل می شود و بدین ترتیب همه اشخاص حقیقی دارای امتیاز یا رتبه اعتباری خواهند بود.

به گفته کارشناسان در گذشته تنها ۳۰ درصد مردم دارای رتبه اعتباری بودند ولی مدلهای جدید ارزیابی کلیه مردم را پوشش می دهد و رتبه اعتباری برای تمامی اعضای جامعه قابل دریافت می باشد.

در طراحی مدلهای جدید شاخص های متنوعی استفاده شده که مواردی مانند رفتار اشخاص در بازپرداخت تسهیلات، سابقه اشخاص در پرداخت چک، سابقه محکومیت های مالی اشخاص، وضعیت پرداخت مالیات و حتی مواردی مانند پرداخت یا عدم پراخت جرایم راهنمایی و رانندگی مهمترین شاخصه های مورد بررسی برای تعیین امتیاز اعتباری هستند که جامعه ضمن آگاهی از این موضوع می بایست رفتار خود را در این زمینه ها اصلاح نماید و با خوش حسابی و پرهیز از رفتارهای نادرست، زمینه را برای دریافت رتبه اعتباری بالا از سامانه های اعتبارسنجی فراهم نماید.

با گسترش استفاده از اعتبارسنجی و افزایش پوشش آن برای افراد جامعه و افزایش دقت مدلها، توجه بیشتر به رفتارهای اعتباری امری ضروری بوده که نه تنها اشخاص حقیقی برای دریافت خدمات و تسهیلات باید مدنظر قراردهند بلکه اشخاص حقوقی که تاکنون امتیازها یا رتبه های اعتباری دریافتی از سامانه های اعتبارسنجی را جدی نمی گرفتند، باید رویکرد خود را تغییر داده و با برنامه ریزی لازم رفته رفته به سمت رتبه های اعتباری بالاتر حرکت نمایند.

اصلاح رفتار اعتباری و بهبود رتبه اعتباری در سامانه های مربوطه یک شبه اتفاق نخواهد افتاد و اشخاص حقیقی و حقوقی می بایست در یک دوره زمانی نسبت به اصلاح رفتار خود اقدام نمایند تا اثر این اصلاح رفتارها  را در رتبه اعتباری آنها نزد مدلهای اعتبارسنجی شاهد باشند و همچنین حفظ این روند به منظور عدم کاهش امتیاز یا رتبه اعتباری در آینده امری ضروری است که جز با تعیین استراتژی بلندمدت، برنامه ریزی دقیق و آگاهی از شاخص های مدنظر شرکت های اعتبارسنجی امکان پذیر نخواهد بود.

سعید ترکان