صندوق‌های پالایشی یکم و دارایکم همچنان کمتر از قیمت NAV معامله می‌شوند و اساسنامه این صندوق‌ها در صورت تصویب هیئت وزیران اصلاح می‌شود.
به گزارش حامی مالی به نقل از ایسنا، سال ۹۹ و در روزهایی که شاخص بورس برای گذر از مرز دو میلیون واحد کمین کرده بود، وعده عرضه سه صندوق دولتی در قالب ETF از سوی دولت داده و قرار شد صندوق نخست بانکی و بیمه‌ای، صندوق دوم پالایشی و صندوق سوم خودرویی و فلزی باشد. دولت بنا داشت باقیمانده سهم در برخی بانک‌ها، بیمه‌ها، پالایشگاه‌ها، شرکت‌های خودرویی و فولادی را در بازار عرضه و به مردم واگذار کند. این صندوق ها با ۲۰ تا ۳۰ درصد تخفیف به مردم واگذار شد و هر ایرانی دارای کد ملی می‌توانست خریدار آنها باشد.
براساس این گزارش، وزیر سابق اقتصاد در آن زمان بارها تاکید کرد این صندوق‌ها فرصت خوبی برای توزیع ثروت بین آحاد ایرانی است و با توجه به تخفیف ۲۰ درصدی این صندوق اگر فردی پنج میلیون تومان سهام پالایشی یکم بخرد یک میلیون تومان تخفیف خواهد گرفت و در واقع به میزان یک میلیون تومان از ثروت بهره‌مند خواهد شد.
در این راستا صندوق اول با نام دارا یکم در اوایل تابستان سال ۹۹ عرضه و در سوم تیر قابل معامله شد. در واقع وزارت اقتصاد از طریق این واگذاری به نمایندگی از دولت، باقیمانده سهام وزارتخانه در بانک‌های ملت، تجارت و صادرات ایران و بیمه‌های البرز و اتکایی امین را واگذار کرد.
در پذیره نویسی صندوق دارا یکم بیش از چهار میلیون نفر مشارکت کردند. صندوق هم راستا با روزهای صعودی بازار سرمایه، بازدهی چشمگیری داشت و تا ۲۰۰ درصد سود پیش رفت. حتی با وجود سقوط چشمگیر شاخص کل بورس از دو میلیون واحد به کمتر از یک میلیون واحد این صندوق همچنان در سود قرار داشت. اما عمر این سود طولانی نبود و سقوط های پی در پی بازار این صندوق را هم به ته چاه کشاند.
صندوق‌ها همچنان زیر قیمت NAV
طبق آمار هر واحد از صندوق دارا یکم حدود ۹۹۰۰ تومان قیمت دارد. اما NAV این صندوق حدود ۱۴ هزار تومان بوده و قیمت هر واحد این صندوق هنوز فاصله چشم گیری با NAV دارد. مسیر سوددهی پالایشی یکم از همان ابتدا کاملا از دارایکم جدا شد. پالایشی یکم باقی مانده سهام دولت در چهار پالایشگاه تهران، تبریز، اصفهان و بندرعباس بود و عرضه آن با اختلاف بین وزارت نفت و وزارت اقتصاد کلید خورد و بهانه ای برای ریزش بازار شد! عرضه این صندوق همزمان با ریزش بازار بود. هر واحد این صندوق نیز در روز عرضه ۱۰ هزار تومان قیمت داشت اما در روزهای ریزشی بازار به ۵۰۰۰ تومان، یعنی نصف قیمت روز عرضه رسید. قیمت آن در آخرین روز معاملات در هفته جاری به حدود ۷۵۰۰ تومان رسید. درحالیکه قیمت NAV آن ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان است.
پیشنهاد سه گانه سازمان
در این راستا حدود چهار ماه، سازمان بورس راهکارهای سه‌گانه‌ای را در راستای نزدیک‌تر شدن صندوق‌های پالایش یکم و دارا یکم به ارزش ذاتی در هیئت مدیره جمع‌بندی و پیشنهاد کرد. بر اساس این پیشنهاد، اشخاص غیردولتی سهام‌دار این صندوق‌ها باید بتوانند در صندوق‌ها اعمال رأی کنند. پیش از این تنها دولت امکان تاثیرگذاری مستقیم در مجمع صندوق‌ها را داشت و سایر سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی امکان مشارکت را نداشتند.
بنابراین گزارش، سازمان بورس در پیشنهادی دیگر مطرح کرد این ETF ها به صندوق‌های فعال و بخشی تبدیل شوند. یعنی صندوق‌ها می‌توانند ترکیب سبد سهام را تغییر داده و بازارگردان نیز داشته باشند. در حالیکه در سبد سهام صندوق پالایش یکم تنها چهار نماد شتران، شپنا، شبندر و شبریز و در سبد سهام صندوق دارایکم نمادهای وبملت، وبصادر، وتجارت، اتکام و البرز وجود داشت و با مدیریت غیرفعال بعنب عدم امکان تغییر در تعداد سهام موجود و خرید و فروش نماد جدید اداره می‌شد. اما با اجرای پیشنهاد حاضر امکان تغییر ترکیب سبد سهام و استفاده از ظرفیت بازارگردان نیز برای آنها فراهم می‌شود.
امکان فروش واحدهای ممتاز این صندوق‌ها در یک مزایده و واگذاری آن به بخش خصوصی برای جذب نقدینگی بیشتر یکی دیگر از پیشنهادها است. این پیشنهاد نیز در راستای پیشنهاد اول بوده و امکان فروش واحدهای ممتاز را به منظور جذب منابع جدید و به کارگیری در اداره صندوق به منظور افزایش قدرت مانور سرمایه‌گذاری مطرح شد.
بر این اساس و درحالی که در چهار ماه گذشته هیچ خبری از اصلاح ETF ها نبود اخیرا مجید عشقی رئیس سازمان بورس اعلام کرد لازم بود اساسنامه این دو صندوق اصلاح شود و اصلاحات آن انجام شد اما از آنجایی که مصوبه هیئت وزیران بود باید در این هیئت اصلاحات صورت بگیرد.
به گفته وی این پیشنهاد در دولت بوده و سازمان پیگیر آن است تا اصلاحات هر چه سریعتر انجام، ابلاغ و اجرا شود. بر اساس این اصلاحات مدیر صندوق می‌تواند صدور ابطال بزند تا قیمت صندوق به ارزش ذاتی واقعی برسد.
