مفهوم نسبت P/E

نسبت p/e، اصطلاحا نسبت قیمت بر سود سهم است. در این نسبت، p قیمت یا Price و e درآمد سهم یا Earning per share است.

در نسبت p/e قیمت سهم را بر سود آن تقسیم می‌کنند تا ارزندگی سهم مشخص شود. به عبارت دیگر، این نسبت بیان می‌کند که به ازای قیمت سهم، سهامداران انتظار چه میزان سودی دارند و یا این که سهامداران حاضرند به ازای هر واحد افزایش در سود سهم، چه میزان سرمایه به آن اختصاص ‌دهند. همچنین نسبت p/e انتظارات سرمایه گذاران از بازدهی آینده سهام را نشان می‌دهد.

به طور کلی، نسبت p/e نشان می‌دهد سرمایه گذاران حاضرند چند ریال به ازای یک ریال سود برای سهم بپردازند. بدین صورت، به نسبت p/e ، ضریب سهم نیز گفته می‌شود. همچنین نسبت p/e به سهامداران نشان می‌‌دهد که با خرید یک سهم، چند سال طول می‌کشد تا سرمایه اولیه آن‌ها بازگردد.

برای محاسبه نسبت p/e، به طور معمول سود محقق شده در آخرین گزارش سالیانه مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی اوقات نیز EPS پیش‌بینی شده آینده را در نظر می‌گیرند که به آن پیش‌بینی درآمد هر سهم سال مالی آینده می‌گویند. همچنین EPS دو فصل گذشته (۶ ماه گذشته) نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

برای این که مفهوم نسبت p/e را بهتر درک کنید لازم است تا با EPS هم آشنا شوید.

در نسبت p/e قیمت سهم را بر سود آن تقسیم می‌کنند تا ارزندگی سهم مشخص شود. به عبارت دیگر، این نسبت بیان می‌کند که به ازای قیمت سهم، سهامداران انتظار چه میزان سودی دارند و یا این که سهامداران حاضرند به ازای هر واحد افزایش در سود سهم، چه میزان سرمایه به آن اختصاص ‌دهند. همچنین نسبت p/e انتظارات سرمایه گذاران از بازدهی آینده سهام را نشان می‌دهد.

به طور کلی، نسبت p/e نشان می‌دهد سرمایه گذاران حاضرند چند ریال به ازای یک ریال سود برای سهم بپردازند. بدین صورت، به نسبت p/e ، ضریب سهم نیز گفته می‌شود. همچنین نسبت p/e به سهامداران نشان می‌‌دهد که با خرید یک سهم، چند سال طول می‌کشد تا سرمایه اولیه آن‌ها بازگردد.

برای محاسبه نسبت p/e، به طور معمول سود محقق شده در آخرین گزارش سالیانه مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی اوقات نیز EPS پیش‌بینی شده آینده را در نظر می‌گیرند که به آن پیش‌بینی درآمد هر سهم سال مالی آینده می‌گویند. همچنین EPS دو فصل گذشته (۶ ماه گذشته) نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

برای این که مفهوم نسبت p/e را بهتر درک کنید لازم است تا با EPS هم آشنا شوید.

EPS مختصر Earning Per Share است که سود یا درآمد سهم را نشان می‌دهد. کل سود شرکت پس از کسر مالیات به تعداد سهام شرکت تقسیم می‌شود که سود هر سهم آن به دست می‌آید.

برای مثال فرض کنید که یک شرکت در پایان سال مالی خود توانسته است به میزان ۱ میلیارد ریال سود خالص کسب کند. تعداد سهام این شرکت نیز ۱ میلیون سهم است. بنابراین سود هر سهم برابر است با ۱۰۰۰ ریال.

EPS یا سود سهم به طور کلی دو نوع است: EPS پیش‌بینی شده و EPS محقق شده.

EPS پیش بینی شده یا درآمد پیش‌بینی هر سهم عبارت است از مقدار سودی که یک شرکت پیش‌بینی می‌کند تا آخر سال مالی خود بسازد. شرکت‌های سهامی ابتدای سال مالی، براساس عملکردهای مالی و برنامه‌های آتی خود، به پیش‌بینی سود هر سهم می‌پردازند و عملکرد سال آینده خود را تخمین می‌زنند.

EPS محقق شده، سودی است که یک شرکت در پایان سال مالی خود توانسته است به آن دست یابد. شرکت سهامی پس از پایان سال مالی و با بررسی عملکرد گذشته خود، محاسبه درآمدها و هزینه های شرکت، سود خالص خود را به عنوان EPS محقق شده اعلام می‌کنند.

بنابراین در محاسبه نسبت p/e به عنوان یکی از متغیرهای مهم در تعیین قیمت سهم، eps باید در نظر گرفته شود.

تشخیص ارزنده بودن و تصمیم به خرید یک سهم، با استفاده از نسبت p/e امکان‌پذیر می‌شود. بدین صورت که اگر قیمت به دست آمده با استفاده از نسبت p/e سهم بیشتر از قیمت تابلوی سهم باشد، سهم ارزنده بوده و در غیر این صورت، سهم گران است و در آینده ممکن است افت قیمت پیدا کند.

برای محاسبه ارزش سهم می‌توان p/e و eps پیش‌بینی شده برای شرکت را در هم ضرب کرد تا ارزش سهم به دست آید:

همچنین نسبت p/e میزان سودآوری شرکت در آینده را نیز نشان می‌دهد. رشد یک شرکت به معنی سودآوری بیشتر است. پس با کمک نسبت p/e می‌توان خوشبینی بازار نسبت به یک شرکت را تحلیل کرد. اگر p/e یک شرکت بسیار بیشتر از میانگین بازار یا صنعت خود باشد، به این معنی است که انتظارات از این سهم در بازار در آینده، زیاد است و سهامداران انتظار بازدهی بالایی دارند. در صورتی که این انتظارات برآورده نشود، امکان سقوط زیاد قیمت سهم وجود دارد.

از نسبت p/e همچنین برای مقایسه چند سهم و انتخاب سهم بهتر می‌توان استفاده کرد. مقایسه شرکت‌های یک صنعت یکی از روش‌های تحلیل سهام شرکت‌ها است. با مقایسه نسبت p/e شرکت‌های هم گروه می‌توان، سهام شرکت‌هایی که از صنعت خود جا مانده‌اند را پیدا کرد که فرصت خرید هستند. چنانچه p/e شرکت ازp/e  میانگین صنعت کم‌تر باشد، امکان رشد سهم تا رسیدن به p/e صنعت وجود خواهد داشت.

به طور کلی نسبت p/e دارای ۳ نوع است که تفاوت این مدل ها، نوع سود استفاده شده در مخرج کسر است. در ادامه به توضیح انواع نسبت p/e می پردازیم.

۱- p/e دنباله دار

رایج ترین روش محاسبه نسبت p/e ، p/e دنباله دار است که از تقسیم قیمت روز سهم بر EPS تحقق یافته ۱۲ ماهه گذشته سهم به دست می‌آید. با تغییر قیمت سهم، نسبت p/e دنباله دار نیز تغییر می‌کند. این نسبت همان تعریف کلی از p/e را دارد که نشان می‌دهد سرمایه گذاران حاضرند چند ریال به ازای یک ریال سود برای سهمی بپردازند. این نسبت سابقه سهم را نشان می‌دهد و برای پیش بینی آینده سهم استفاده نمی‌شود.

۲- p/e برآوردی

نسبت p/e برآوردی از تقسیم قیمت روز سهام برEPS پیش‌بینی شده به دست می‌آید که به آن p/e پیش‌بینی نیز می‌گویند و برای تحلیل‌های آینده شرکت و ارزشگذاری سهام از آن استفاده می‌شود.

۳- p/e میانگین

نسبت p/e میانگین از تقسیم قیمت روز سهم بر میانگین سود تحقق یافته ۶ ماه گذشته و EPS پیش بینی شده ۶ ماه آینده سهم به دست می‌آید و تحلیلگر به کمک این نسبت هم از تحلیل گذشته و هم از تحلیل آینده سهم استفاده می‌کند.