شرکت های سرمایه گذاری طبق بند ۲۱ ماده یک قانون بازار اوراق بهادار، نهادهای مالی هستند که مثل صندوق های سرمایه گذاری واسطه ای در راستای خرید و فروش سهام شرکت های بورسی هستند.
این شرکت ها متشکل از مجموعه ای از افراد متخصص می باشند که وضعیت شرکت های پذیرفته شده در بورس را بررسی و تحلیل خواهند کرد و می دانند در چه زمانی می بایست سهام این شرکت ها را خرید و چه زمان به فروش رساند تا بیشترین سود را کسب کرد.
این بدین معنی است که فعالیت اصلی این شرکت ها خرید و فروش سهام شرکت های بورسی و غیر بورسی در بهترین زمان و با بهترین قیمت ممکن است.
گفتنی است که شرکت های سرمایه گذاری سهام شرکت ها را با هدف مدیریت خود شرکت خریداری نمی کنند، یعنی به هیچ عنوان برای آن ها اهمیتی ندارد چه فردی دارد آن ها را مدیریت می کند.
این موضوع برای آن ها اهمیت دارد که عملکرد شرکت مناسب باشد و به بیشترین سوددهی دست پیدا کند تا خودشان هم از این سوددهی منتقع شوند. هر زمان هم که شرکت به سوددهی نرسد یا روند نزولی را طی کند، سهامش را به فروش خواهند رساند. لذا نگاه شرکت های سرمایه گذاری به خرید سهام شرکت ها نگاهی بلند مدت نیست و در واقع نگاه آن ها کوتاه مدت می باشد.
سود شرکت های سرمایه گذاری به دو بخش تقسیم می شود:
۱- سود نقدی
۲-عواید سرمایه ای
ارزش گذاری سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری
ارزش گذاری سهام شرکت های سرمایه گذاری بر دو اساس صورت می‌گیرد:
روش خالص ارزش دارایی‌ها:
خالص ارزش دارایی‌های یک سهم در واقع ارزش یک سهم از شرکت سرمایه‌گذاری و معادل ارزش خالص دارایی‌ها (NAV) در صندوق های سرمایه گذاری است. این روش بر ارزش روز یا ارزش منصفانه برآوردی دارایی‌ها و اوراق بهادار شرکت استوار است.
به عبارتی این ارزش برآوردی از ارزش ذاتی یک سهم شرکت را نشان می‌دهد و مانند صندوق های سرمایه گذاری از تقسیم خالص دارایی‌های شرکت (با کسر بدهی‌های شرکت) بر تعداد سهام متعلق به سهامداران به دست می‌آید.
۲. روش ارزش بازار:
از آنجا که سهام تعدادی از شرکت‌های سرمایه گذاری در بازار سهام پذیرفته شده و مورد معامله قرار می‌گیرند، ارزش دیگری بر اساس میزان عرضه و تقاضای بازار پیدا می‌کنند. این ارزش می‌تواند با ارزش خالص دارایی‌ها متفاوت باشد و از این جهت با صندوق های سرمایه گذاری فرق دارد، البته به جز صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله (ETF).
صندوق سرمایه‌گذاری مشترک
صندوق سرمایه‌گذاری مشترک وجوه را از دست عامه مردم جمع‌آوری می‌کند و پرتفوی اوراق بهادار تشکیل داده و از طریق همین نیروهای متخصص خود به مدیریت اوراق بهادار موجود در سبد سرمایه‌گذاری می‌پردازد. عمده عملکرد صندوقهای سرمایه‌گذاری بستگی به عملکرد اوراق بهادار و سایر دارایی‌هایی دارد که صندوق‌ها در آن‌ها سرمایه‌گذاری کرده‌است.
صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک ابزاری برای سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز و بدون تخصص است و این صندوق‌ها معمولاً مدیرانی کارآزموده دارند که تنوع‌بخشی صحیح سبد اوراق بهادار را برای سرمایه‌گذاران خود انجام می‌دهند. با توجه به امکان و اجبار بازخرید سهام توسط صندوق، سهامداران در هر لحظه قادرند سهام خود را به فروش برسانند.
سازمان صادرکننده مجوز تاسیس صندوقهای سرمایه گذاری مشترک، سازمان بورس است.
با توجخ به اعتبار بالای این شرکت ها و همچنین نظارت دقیق سازمان بورس بر این شرکت ها ریسک نکول پول تقریبا صفر است.
مزایای سرمایه‌گذاری در صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک
– متنوع بودن سبد سرمایه‌گذاری
– نظارت و شفافیت اطلاعاتی
– نقد شوندگی بالا
– صرفه جویی در زمان و هزینه
– بازدهی مناسب
– به حداقل رساندن ریسک
– تبدیل سرمایه های خرد به سرمایه گذاری کلان
– سرمایه گذاری آسان
– ضامن نقد شوندگی
انواع صندوق های سرمایه گذاری
مهم‌ترین صندوقهای سرمایه‌گذاری به صورت زیر دسته بندی می‌شوند:
۱. صندوقهای سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت: این صندوق‌ها بیشتر در اوراق مشارکت، سپرده‌های بانکی و سایر اوارق بهادر با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کنند و ما بقی در سهام سرمایه‌گذاری می‌شود
۲. صندوقهای سرمایه‌گذاری در سهام: حدود ۷۰ درصد وزن سبد مربوط به این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری در سهام است. ۳۰ در صد باقی مانده شامل سرمایه‌گذاری در اوراق بهادر، اوراق مشارکت و سپرده‌های بانکی است.
۳. صندوقهای سرمایه‌گذاری مختلط: این نوع صندوق متوسط صندوقهای سرمایه‌گذاری با درامد ثابت و سرمایه‌گذاری در سهام است.
۴. صندوقهای سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس(ETF): این نوع صندوق ها مانند سهام در بورس داد وستد می‌شوند.
سود این صندوق‌ها از کجا بدست می‌آید؟
۱- افزایش قیمت سهام صندوق: وقتی ارزش پرتفوی صندوق بالا می‌رود، طبیعتا خالص ارزش دارایی‌های صندوق هم بالا می‌رود که به خالص ارزش دارایی هر سهم به‌اصطلاح(Net Asset Value) NAV می‌گویند. خالص ارزش دارایی‌ها برابر ارزش دارایی‌ها منهای بدهی‌ها است که بر مبنای هر سهم بیان می‌شود.
۲- سود تقسیمی Dividend: برخی صندوق‌ها ممکن است با توجه به سیاست‌هایشان از محل درآمد سودهای سهام پرتفوی خود یا بهره‌های اوراق با درآمد ثابت، سودی بین سهامداران خود تقسیم کنند.
تفاوت شرکت سرمایه گذاری با صندوق سرمایه گذاری
در صندوق های سرمایه گذاری هر زمانی که سرمایه گذار می‌خواست، با ابطال واحدهای سرمایه گذاری از صندوق خارج می‌شد و سرمایه‌اش را نقد می‌کرد، اما در شرکت‌های سرمایه‌گذاری این امکان به راحتی فراهم نیست. بلکه یک سرمایه‌گذار در شرکت اگر قصد خروج و دریافت نقدی سرمایه‌اش را داشته باشد، باید سهام خود را به شخص دیگری منتقل کند.
به عبارتی سرمایه یک صندوق سرمایه گذاری باز است و هر کسی می‌تواند با خرید واحد سرمایه گذاری وارد صندوق شود و سرمایه صندوق افزایش یابد، در حالی که سرمایه در شرکت سرمایه‌گذاری باز نیست و ورود و خروج سرمایه در قالب افزایش یا کاهش سرمایه و با طی تشریفاتی که در قانون تجارت ذکر شده، انجام می‌شود.
همچنین خرید سهام در شرکت های سرمایه گذاری به راحتی خرید واحد سرمایه گذاری در صندوق‌ها نیست و اگر کسی بخواهد سرمایه‌اش را وارد یک شرکت کند، در واقع باید سهام شخص دیگری را که قصد خروج دارد خریداری کند.
بنابراین می‌توان گفت قابلیت نقدشوندگی سهام در شرکت‌های سرمایه گذاری نسبت به صندوق های سرمایه گذاری بسیار کم است.
در جدول زیر خلاصه‌ای از تفاوت‌های شرکت سرمایه‌گذاری با صندوق سرمایه گذاری آمده است:
